آشنایی با انواع رنگ چوب و ویژگی‌های آن‌ها

امروزه در صنعت از چوب به دلیل کارایی بسیار زیاد و ویژگی‌های خاص آن استفاده‌های فراوانی می‌شود. البته استفاده از چوب در اغلب صنایع نیاز به رنگ کردن آن دارد. به همین دلیل رنگ‌ها و روش‌های مختلفی برای رنگ کردن چوب استفاده می‌شوند. اگر می‌خواهید با انواع رنگ چوب آشنا شوید تا انتهای این مطلب با ما همرا باشید. در ادامه انواع رنگ چوب و ویژگی‌های هرکدام از آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

با انواع رنگ چوب آشنا شوید

ابتدا انواع رنگ چوب را نام برده و سپس هرکدام از آن‌ها را به تفصیل معرفی خواهیم کرد. لیست انواع رنگ چوب را در ادامه مشاهده می‌نمایید.

• رنگ فوری
• رنگ روغن
• روغن گیاهی
• لاک الکل
• رنگ‌های دکوراتیو
• روغن‌های طبیعی
• واکس چوب طبیعی
• پلی اورتان
• رزین اپوکسی
• پتینه چوب
• رنگ چوب ام‌دی‌اف

رنگ فوری

حاصل واکنش سلولز طبیعی با اسید نیتریک رنگ فوری چوب است. سرعت خشک شدن این رنگ بسیار زیاد است. به همین دلیل این رنگ را رنگ فوری نام گداری کرده‌اند. رنگ فوری جلای خاصی هم دارد. از رنگ فوری چوب برای جلای وسایل چوبی استفاده می‌کنند. این وسایل می‌توانند به بزرگی یک مبلمان یا به کوچکی یک وسیله تزئینی چوبی باشند. در نظر داشته باشید که رنگ فوری مانند سایر رنگ‌های موجود در بازار دارای ترکیبات شیمیایی است. به همین دلیل پس از هر بار استفاده باید درب آن به خوبی بسته شود و به دور از تابش خورشید نگهداری شود.

تنها کاربرد رنگ یاد شده به رنگ کردن چوب منحصر نمی‌شود. از رنگ فوری برای رنگ کردن خودرو نیز استفاده می‌شود. البته رنگ فوری چوب و رنگ فوری خودرو دو نوع متفاوت از رنگ فوری هستند. رنگ فوری چوب بافتی چسبنده دارد. به همین دلیل پس از استفاده به سرعت جذب چوب می‌شود. رنگ‌های فوری به دو دسته تقسیم می‌شوند. یک دسته رنگ‌ فوری آستر و دسته دیگر  رنگ فوری رویه آلکیدی مات است.

کاربرد‌های رنگ فوری

• بازسازی و نوسازی سازه‌های چوبی
• رنگ آمیزی وسایل چوبی زینتی
• ایجاد پوشش مناسب برای مبلمان، میز و صندلی چوبی
• جلای مناسب برای انواع چوب و سازه‌های چوبی
• پوشش دهی عالی برای خرده‌های چوب

رنگ روغنی

احتمالا نام رنگ روغن را بیشتر در صنعت ساختمان سازی شنیده‌اید. در واقع از رنگ روغن اغلب برای رنگ کردن دیوار‌های ساختمان استفاده می‌شود. ولی این تنها کاربرد این رنگ نیست. از رنگ روغن برای پوشش سطوح چوبی و فلزی نیز استفاده می‌شود. رنگ روغن منشا شیمیایی دارد. به دلیل مواد شیمیایی موجود در این رنگ شاهد مقاومت بالای رنگ روغن هستیم. مقاومت رنگ روغن به اندازه‌ای است که از آن به عنوان رنگ قابل شست‌و‌شو یاد می‌کنند. سطوح فلزی که با رنگ روغن پوشیده شده‌اند نیز از زنگ زدگی در امان هستند.

مزایای رنگ روغنی

• ماندگاری و دوام بالا
• پوشانندگی یک‌دست سطوح
• قابلیت استفاده بر روی سطوح مختلف
• قابلیت چسبندگی و مقاومت بالا
• مقاوم در برابر رشد قارچ
• دارا بودن طیف‌های رنگی مختلف
• مقاومت در شرایط آب و هوایی گوناگون

روغن گیاهی

روغن گیاهی یکی از موادی است که برای پوشش‌دهی سطح چوب از آن استفاده می‌شود. در گذشته موادی مانند سیلرکیلر و نیم پلی استر در مرحله فینیشینگ رنگ ‌کردن چوب استفاده می‌شدند. در حال حاضر روغن گیاهی جایگزین این مواد شده است. از مزایای روغن‌های گیاهی این است که استفاده از آن‌ها محدودیتی ندارد. در تمامی سازه‌های چوبی می‌توان از روغن گیاهی استفاده کرد و پوشش‌دهی مناسبی را تجربه کرد.

مزایای استفاده از روغن گیاهی

• جذب روغن‌ گیاهی بسیار بالا است.
• با استفاده از روغن گیاهی مشکل پوسته شدن چوب رفع خواهد شد.
• با استفاده از روغن گیاهی می‌توان قسمت‌های آسیب دیده سازه‌های چوبی را با همان رنگ قبلی بازسازی و ترمیم کرد.
• استفاده از روغن گیاهی نیاز به ابزار خاصی ندارد. این مورد برتری قابل توجهی نسبت به رنگ‌های شیمیایی دارد که نیازمند استفاده از وسایل مخصوص و پرداخت هزینه‌های زیاد دارند.
• استفاده از روغن گیاهی مخصوص چوب نیاز به ترکیب رنگ‌های مختلف برای به وجود آمدن رنگ مورد نظر را از بین می‌برد.

لاک الکل

لاک الکل یکی از انواع رنگ چوب است که از حشره‌ای به نام کوکوس به وجود می‌آید. لاک الکل در انواع متفاوتی به بازار عرضه شده. بهترین لاک الکل موجود در بازار رنگ زرد روشن متمایل به نارنجی دارد. از لاک الکل برای پوشش نهایی چوب استفاده می‌شود. در حال حاضر روغن‌های گیاهی و رنگ‌های شیمیایی جایگزین لاک الکل شده‌اند. از این ماده کمتر از موادی که دارای عملکرد  مشابه هستند استفاده می‌شود. از مزایای استفاده از لاک الکل می‌توان به جلای مناسبی که به چوب می‌دهد اشاره کرد. لاک الکل صدای چوب را هم به خوبی حفظ می‌کند.

موارد استفاده از لاک الکل

• از لاک الکل برای بوم کردن چوب استفاده می‌شود. بوم کردن عبارت است از پر کردن شیار‌ها و سوراخ‌های چوب.
• لاک الکل پوششی برای سطح چوب است.
• یکی دیگر از مصارف لاک الکل صاف کردن سطح چوب و پرداخت آن است.

رنگ‌های دکوراتیو

یکی دیگر از رنگ‌های مخصوص چوب رنگ‌های دکوراتیو هستند. از این رنگ‌ها برای پوشش رنگ‌های تزئینی انواع لوازم استفاده می‌شود. برای مثال جهت خوشنویسی بر روی چوب از رنگ دکوراتیو استفاده می‌شود. استفاده از رنگ دکوراتیو در سازه‌های چوبی نیاز به آماده سازی قبلی دارد. قبل از استفاده از رنگ دکوراتیو بر روی سازه چوبی باید سطح چوب کاملا سنباده کشی شده باشد. به همین دلیل در اغلب مواقع از رنگ‌های دکوراتیو در سازه‌های چوبی کوچک و زینتی استفاده می‌شود.

رنگ‌های دکوراتیو در صنعت ساختمان سازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. از این رنگ‌ها در رنگ ‌آمیزی درب‌های چوبی، سیمانی و گچی استفاده می‌شود. تعدادی از رنگ‌های دکوراتیو را در ادامه نام می‌بریم.

• رنگ ترک
• رنگ کهنه کاری
• رنگ پودری
• رنگ شاپان
• رنگ سرامیک هور
• رنگ تخته سیاه

مزایای رنگ دکوراتیو

• پوشش نازکی که در نتیجه استفاده از رنگ دکوراتیو بر روی سطوح به وجود می‌آید باعث می‌شود همه عیوب سطوح پوشانده شود.
• به دلیل جذب نکردن رطوبت توسط رنگ‌های دکوراتیو هیچ‌گونه قارچ و کپکی بر روی سطوح رنگ آمیزی شده با آن‌ها رشد نمی‌کند.
• رنگ‌های دکوراتیو تنوع رنگی بسیار بالایی دارند و هر سلیقه‌ای را پوشش می‌دهند.
• این رنگ‌ها قابل شست‌و‌شو هستند و با شوینده‌های معمولی نیز کاملا تمیز می‌شوند.
• دوام بالایی دارند و سال‌ها بدون کوچک‌ترین تغییری بر روی سطوح باقی می‌مانند.

روغن‌های طبیعی

روغن‌های طبیعی از گدشته تا کنون مورد استفاده متخصصان صنعت چوب قرار می‌گیرد. از روغن‌های طبیعی و شیمیایی جهت پوشش‌دهی چوب استفاده می‌شود. البته از روغن‌های گیاهی در حال حاضر کمتر از روغن‌های شیمیایی استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از روغن‌های طبیعی

• بالا بردن مقاومت چوب در برابر آب و رطوبت
• بالا رفتن دوام چوب و افزایش ماندگاری آن
• تقویت رنگ چوب و حفظ جنبه تزئینی آن

واکس چوب طبیعی

از واکس چوب طبیعی معمولا برای ترمیم سازه‌های چوبی قدیمی استفاده می‌شود. در واقع می‌توان گفت با استفاده از واکس چوب می‌توان زیبایی اولیه را به سازه‌های چوبی قدیمی بازگرداند. در صنعت نجاری از واکس چوب در مراحل انتهایی تهیه سازه چوبی استفاده می‌شود. واکس چوب طبیعی از موم زنبور عسل یا موم نخل ساخته می‌شود. واکس چوب را هم به عنوان جلا دهنده و هم به عنوان ماده‌ای جهت رنگ آمیزی استفاده می‌کنند.

از واکس چوب رنگی برای رنگ کردن سطوح بی‌رنگ استفاده می‌شود. از نوع بی‌رنگ آن نیز برای براق کردن و پلیش‌کاری وسایل دکوری بهره برداری می‌شود. توجه داشته باشید که قبل از استفاده از واکس چوب لازم است سطح مورد نظر کاملا تمیز بوده و عاری از گردوغبار باشد. در مرحله بعد با استفاده از یک تکه ابر واکس چوب بر روی سطح مورد نظر کشیده می‌شود. در مرحله آخر پس از یک ساعت استراحت سطح واکس زده شده را با یک پارچه نخی تمیز می‌کنند. در نهایت با سطحی براق روبه‌رو خواهیم شد.

رنگ پلی اورتان

اگر می‌خواهید با انواع رنگ چوب آشنا شوید باید بدانید که رنگ پلی اورتان یکی از پرکاربردترین رنگ‌ها در صنایع وابسته به چوب است. رنگ‌های پلی اورتان نوعی لاک مقاوم هستند که از ترکیبات رزین پلی اورتان ساخته شده‌اند. رنگ‌های پلی اورتان بر اساس پایه ساخت خود در دو دسته قرار می‌گیرند. رنگ‌های پلی اورتانی که بر پایه آب ساخته شده‌اند و رنگ‌های پلی اورتانی که بر پایه روغن هستند. رنگ پلی اورتان بر پایه آب رقیق‌تر بوده و به رنگ شیری است. رنگ پلی اورتانی که بر پایه روغن ساخته شده بسیار غلیظ است و مقاومت بالایی به چوب می‌بخشد.

خواص رنگ پلی اورتان

• مقاومت زیاد در برابر ضربه و ساییدگی
• مقاومت در برابر اسید و مواد شیمیایی
• مقاومت در برابر نور مستقیم خورشید
• مقاومت در برابر رطوبت
• خشک شدن سریع رنگ
• سختی و چسبندگی بالا
• ایجاد سطح براق مناسب بر روی سطح چوب
• پوشش‌دهی عالی

رزین اپوکسی

رزین اپوکسی ماده‌ای است که برای رنگ کردن چوب از آن استفاده می‌شود. این ماده در طول تنها یک ساعت بر روی سطح چوب خشک می‌شود. باید در نظر داشت که نفوذ این ماده به لایه‌های چوب و مستحکم کردن آن‌ها حدود 3 تا 7 روز زمان خواهد برد. رزین اپوکسی در حالت عادی ماده‌ای بی‌رنگ است. برای رنگ‌آمیزی چوب از رزین اپوکسی رنگ‌دار استفاده می‌کنند. برای رنگ کردن این ماده از رنگ‌های پودری، رنگ‌های مایع و جوهر‌های رنگی استفاده می‌شود.

مزایای رزین اپوکسی

• مقاومت بالا در برابر دما و حرارت
• سختی زیاد پس از خشک شدن رزین روی چوب
• چسبندگی زیاد روی سطوح مختلف
• دارای ضخامت قابل قبول در هربار استفاده از رزین

پتینه چوب

برای اینکه با انواع رنگ چوب آشنا شوید باید با پتینه کاری نیز آشنا شوید. پتینه کاری به معنی کهنه کردن سطوح و اجسام با روش‌های مدرن و امروزی است. پتینه کاری روی چوب با ترکیب چند رنگ و ایجاد لایه‌های مختلف بر روی چوب ایجاد می‌شود.

مزایای پتینه چوب

• پتینه کاری ظاهر زیباتری به چوب می‌بخشد.
• برای ایجاد سایه روی چوب پتینه کاری مناسب‌ترین گزینه است.
• با استفاده از پتینه کاری می‌توان بدون نیاز به تعویض سازه‌های چوبی و تنها با اعمال تغییراتی بر روی آن‌ها دکوراسیون خانه را تغییر داد.
• عیوب موجود در چوب با استفاده از پتینه کاری پوشیده می‌شوند.

رنگ چوب ام‌دی‌اف

در واقع ام‌دی‌اف رنگ چوب نیست بلکه نوعی چوب است اما رنگ‌های به کار رفته برای رنگ آمیزی این چوب متفاوت‌تر از سایر رنگ‌های چوب هستند و در دسته‌ای جداگانه قرار می‌گیرند. از رنگ‌های چوب ام‌دی‌اف می‌توان به رنگ گچ، رنگ اکریلیک، اسپری رنگ و رنگ‌های مبتنی بر آب اشاره کرد.

سخن پایانی

علت جمع‌آوری این مطالب این بود که با انواع رنگ چوب آشنا شوید. پس از معرفی انواع رنگ چوب کاربرد و مزایای هر کدام از آن‌ها را هم برشمردیم. با استفاده از این اطلاعات می‌توان دانست که در دنیای گسترده رنگ‌های چوب هرکدام از این رنگ‌ها مناسب کدام سازه چوبی است. شرایط استفاده از رنگ‌ها و نگهداری از سازه‌ چوبی پس از رنگ آمیزی نیز از دغدغه‌هایی است که در این مطلب به آن پرداخته‌ایم.